"Liefde moet je voelbaar maken, elke dag opnieuw"

De wind streelt de herfstbladeren van de bomen. Dwarrelend bouwt het seizoen aan een geel-rood tapijt. Het lijkt een rustig tafereel tot een kleuter zich als een ijsbreker op de Noordpool een weg baant door de zee van bladeren. Gierend van enthousiasme neemt hij een handjevol mee naar de klas, om die op de seizoenstafel te leggen naast de kastanjes. Ik hoor de juf hem heel enthousiast bedanken. Wanneer ik even later door de gang van het kleutergebouw loop en de kleuters verwikkeld zijn in de strijd om hun jas aan te doen, moet ik voortdurend  een ‘high five’ of een ‘low five’ geven. Ik doe het met plezier.

’s Avonds lees ik een boek over kleuteronderwijs (Kleuterleerkracht 2.0, uitgeverij Academia Press). Het boek ambieert kwaliteitsvol kleuteronderwijs in een vierhonderdtal pagina’s te beschrijven. De inhoud is wetenschappelijk onderbouwd. De eerste stap, zo zegt het boek, bestaat uit kwaliteitsvolle iinteracties. Naast pedagogische interventies in een kleuterklas en het ontwikkelingsgericht werken, blijft mijn aandacht vooral hangen bij het begrip ‘professionele liefde’. Je moet de kinderen laten voelen dat je hen graag ziet. Niet gespeeld, maar authentiek. Ik denk aan Don Bosco in Valdocco in de 19de eeuw. Hij wist dat al. Hij had er zelfs een woord voor: ‘amorevolezza’. Je moet de liefde die je voelt voor je medemensen, voelbaar maken. De kinderen moeten voelen dat ze graag gezien zijn. 

Kinderen die de ‘amorevolezza’ ervaren, accepteren de begeleiding van de leerkracht makkelijker wanneer het in de klas moeilijk wordt door hevige gevoelens of conflicten. Kinderen met een positief zelfbeeld hebben meer zelfvertrouwen om te experimenteren in een leeromgeving. Dat geloof in eigen kunnen, kan maar groeien als je je geaccepteerd voelt. Het speelt zich af in een sfeer van emotionele veiligheid. 

Er staat nog meer in het boek.

Een goede relatie opbouwen met de kinderen in de klas doet het stressniveau van de leerling en van de leerkracht dalen. Kinderen piekeren minder, slapen beter en zijn uiteindelijk gelukkiger. Leerkrachten ervaren arbeidsvreugde en goesting om zich als professional te ontplooien. Werken aan de amorevolezza schept ook heel wat onderwijskansen voor die kinderen die omwille van ervaringen in het leven een zwaardere rugzak hebben dan anderen. Het is een kwestie van gelijke onderwijskansen. 

Graag zien is dus niet een sausje dat een pedagogisch project van een school overgiet. Het is een krachtige motor om aan onderwijs te doen. Het is, zoals het boek schrijft "een fundamenteel onderdeel van kwaliteitsvol onderwijs en van recht doen aan wie kinderen zijn." Ik loop door de gang van het kleutergebouw en elke ‘high five’ krijgt betekenis. Ik heb je gezien, je mag er zijn. Tof dat je er bent. 

In mijn linkerooghoek zie ik een juf een wenend kindje bij zich nemen. 
Ze gaat in gesprek. Ik voel de band tussen hen. 
Ik denk aan Don Bosco. 
Amorevolezza. 
Elke dag opnieuw.

(Dierickx, E., & Koelman, A. (2025). Kleuterleerkracht 2.0: Het naslagwerk voor kwaliteitsvol kleuteronderwijs. Academia Press.)