Rita Jibo vluchtte op haar 17de: "Bij de zusters in Israël leefde ik mijn droom"

Dit is een artikel uit Don Bosco Magazine. Ons magazine gratis thuis ontvangen? Schrijf je hier in.

Bagdad, 1994 - “Mijn hart bonst in mijn keel. Vanavond vertrek ik met mijn moeder en mijn broer voorgoed uit Irak, zonder mijn vader. Dat leek onmogelijk, want een vrouw mag hier niet zomaar het land uit zonder schriftelijke toestemming van haar man. Mijn vader, een hardvochtige man en oppervlakkig in zijn geloof, leek die nooit te zullen geven. Maar God heeft een wonder verricht!" 

"Na eindeloos gebed en tegen alle verwachting in, zette hij toch zijn handtekening. Het voelt alsof God een potdichte deur heeft geopend. Mijn zus en twee andere broers zijn al eerder vertrokken, mijn oudste zus blijft achter omdat zij al getrouwd is. Vandaag neem ik afscheid van het land waar ik ben geboren. Ik weet niet wat ons te wachten staat, maar ik weet dat God met ons meegaat en dat mijn moeder ons voorgaat in geloof en met veel moed. Morgen word ik 17 in een vreemd land, vandaag laat ik mijn jeugd achter.”

Istanboel, 1994 - “We zijn aangekomen in Turkije! De reis via Jordanië was zwaar en de onzekerheid knaagt aan ons. We hebben we ons aangemeld bij de Verenigde Naties, maar het wachten op toelating tot Turkije duurt eindeloos. Mijn broer is hier in Istanboel al drie keer opgepakt en teruggestuurd naar Irak. We leven continu in angst dat ons hetzelfde zal overkomen. Ondanks alles maakte mijn hart vandaag een sprongetje, toen ik een kerkdeur open zag staan." 

"Binnen ontmoette ik Don Felice, een Italiaanse priester. Wat een warm en liefdevol mens! Hij was catecheselessen aan het geven aan Irakese kinderen met hulp van een tolk. Ik bood aan om de lessen over te nemen omdat ik de taal spreek, dat liet hij zich geen twee keer zeggen! In Irak gaf ik ook catecheselessen aan kinderen, dat deed ik dan stiekem als mijn vader weg was. Kinderen iets van het geloof meegeven is mijn roeping, dat voel ik diep vanbinnen. Ik mag hier ook een kinderkoor opzetten van Don Felice en toneelstukjes met ze doen. Zo kunnen deze vluchtelingenkinderen even hun zorgen vergeten en gewoon kind zijn.”

Istanboel, 1996 - “We zijn inmiddels bijna twee jaar in Istanboel. Ik heb ontdekt dat Don Felice een Salesiaan van Don Bosco is. Ik had nog nooit van Don Bosco gehoord, maar Don Felice heeft me alles over hem verteld. Don Bosco had blijkbaar dezelfde passie voor kinderen en jongeren als ik! Hier tussen de kinderen is mijn roeping alleen maar sterker geworden. Als kind voelde ik al het verlangen om zuster te worden, maar ik werd teleurgesteld toen de Chaldeeuwse zusters in Irak mij te jong vonden." 

"Nu weet ik het zeker, mijn plek is bij de Zusters van Don Bosco. Don Felice zegt dat er geen Zusters van Don Bosco in Turkije zijn, maar in Jordanië wel. Dat zou betekenen dat ik terug moet naar waar ik vandaan kom. Toch ben ik vastbesloten om naar de zusters in Jordanië te gaan, want voor God wil ik alles geven.” 

Athene, 1996 – “Lief dagboek, het is allemaal anders gelopen dan ik had gedacht. Ik wilde naar Jordanië, maar dat ging niet zomaar vanuit Istanboel. Ondertussen besloot mijn familie verder te reizen naar Griekenland. Daar zouden we meer bewegingsvrijheid hebben, zonder de angst om uitgezet te worden. Mijn jongste broer was al in Griekenland en had de route voor ons uitgestippeld. Mijn zus en ik gingen als eersten achter hem aan, tijdens een gevaarlijke tocht over zee."

"We zaten helemaal onderin de boot, terwijl de golven wild tegen de zijkanten beukten. Iedereen werd zeeziek en kinderen huilden. Ik heb de hele overtocht niets anders gedaan dan bidden. Na drie uur bereikten we de Griekse kust en zijn we op onze knieën gevallen van dankbaarheid. Daarna volgde een zenuwslopende tocht door de bergen en verstopten we ons in een vrachtschip richting Athene. Daar werden we ontdekt door de politie. Ze vonden mijn Bijbel en vroegen nieuwsgierig naar de landkaartjes die erin stonden. Ik legde uit dat het de reizen van Jezus waren. Ze lachten er een beetje om, maar lieten ons gaan! Het voelde alsof God zelf hun harten had aangeraakt en de weg vrijgemaakt. Hij is bij ons.”

Amman, 1996 - “Lief dagboek, je zult het niet geloven, maar na drie maanden ben ik alsnog in Jordanië! Het verlangen om Zuster van Don Bosco te worden liet me in Griekenland geen moment los. Don Felice stuurde me vanuit Istanboel de nodige informatie en de zusters in Amman hebben meteen een vliegticket voor mij geboekt. Hoewel ik niet de juiste papieren had, hield niemand me tegen toen ik Griekenland wilde verlaten. Nu ben ik hier, bij de Zusters van Don Bosco in Amman. Ik ben wat ze noemen ‘de eerste roeping uit Irak’, een bijzonder gevoel. Er is ook een aspirant uit Syrië en een uit Egypte, we kunnen het ontzettend goed met elkaar vinden.”

Cremisan, 1996 - “Ik ben vandaag wakker geworden bij de Zusters van Don Bosco in Cremisan. Dat ligt vlakbij Bethlehem in Israël, de plaats waar Jezus is geboren. Het is zo bijzonder om hier te zijn! Het klooster is groot en mooi en het is omringd door groene heuvels en stille natuur. Hier voel ik me dichter bij God dan ooit tevoren. Ik kon niet in Jordanië blijven, omdat het klooster voor aspiranten in Cremisan is. De zusters daar konden een Laissez-passer voor mij regelen, dat is een reisdocument dat alleen wordt uitgegeven aan priesters en zusters."

"Ook hier in Cremisan mag ik mijn passie volgen om met kinderen te werken. In de zomer komen er dagelijks kinderen om activiteiten te doen en elke vrijdag geef ik toneellessen. Er is zelfs een peuterspeelzaal waar ik mag helpen. Ik ben de jongste hier, maar ik voel elke dag hoe ik groei en een sterkere vrouw word. Ik leef hier echt mijn droom! Mijn hart stroomt over van vreugde en dankbaarheid voor alles wat ik hier mag doen en leren.”

Nazareth, 1998 – “Het is gebruikelijk dat je, voordat je definitief intreedt in een klooster, elk jaar een maand teruggaat naar je familie. Zo krijg je de tijd om te voelen of je roeping nog steeds klopt. In mijn geval kan dat niet zomaar, want mijn familie is gevlucht en ik heb geen visum. Mijn moeder heeft wel geprobeerd om zo snel mogelijk via de Zusters van Moeder Teresa een uitnodiging te sturen, maar na zes maanden wachten begin ik te vermoeden dat die bewust wordt tegengehouden."

"En nu ben ik letterlijk ziek geworden van de stress. Nu ben ik, met hoge koorts, naar de Zusters van Don Bosco in Nazareth gestuurd om op krachten te komen. Het idee om toch al in te treden als zuster, zonder eerst mijn familie te bezoeken, voelt voor mij niet goed. Intussen heeft mijn familie besloten om naar Nederland te emigreren. Ik had geen idee waar dat land ligt, dus heb ik samen met een zuster hier een grote wereldkaart opgezocht om te kijken waar Nederland ligt. Het is echt een heel klein stipje op de kaart!”

“De noodzaak om een visum te krijgen is groter geworden, ik wil zo graag weer zien. We hebben het geprobeerd via zowel de Nederlandse als de Spaanse ambassade, maar beide pogingen liepen vast. Ondertussen probeerde een zuster in Amman om een visum voor mij te regelen via een andere ambassade." 

"Terwijl ik op de uitslag wachtte, heb ik de noveen gebeden tot de heilige Rita, zij is de beschermheilige voor uitzichtloze zaken. En je gelooft het niet: op de negende dag van het noveen kwam een zuster mijn kamer binnen met het goede nieuws dat ik heb een Schengenvisum heb gekregen. Daarmee kan ik na drie jaar eindelijk weer naar mijn familie! God heeft opnieuw een wonder voor mij gedaan.”

Dokkum, 1998 – “Het is gelukt, ik ben in Nederland aangekomen bij mijn familie! Wat een warm weerzien was dat. Op het treinstation in Amsterdam sloten we elkaar in de armen, dat moment zal ik nooit meer vergeten. Nu voel ik pas echt hoe belangrijk zij voor mij zijn. Ik heb zoveel meegemaakt en ik verlang erg naar een periode van rust, dicht bij mijn familie. Daarom heb ik besloten om asiel aan te vragen in Nederland. Dat zal wel even duren, maar zodra ik de juiste papieren heb ga ik terug naar Israël en dan kan ik mijn weg vervolgen bij de Zusters van Don Bosco."

"Het wachten op een verblijfsvergunning is zwaar, want ik mag niets doen: ik mag niet werken en niet naar school. Voor iemand zoals ik is dat echt moeilijk, want ik kan gewoon niet stilzitten. Ook nu in het asielzoekerscentrum breng ik weer mensen bij elkaar; samen gaan we naar een kerk hier in de buurt, daar is een pastoor die in het Italiaans preekt. Door mijn tijd bij de Zusters van Don Bosco spreek ik ook Italiaans, dus dat is handig. Ik heb de pastoor meteen gevraagd of ik de kerk mag gebruiken als locatie om catecheselessen te geven. En dat vond hij goed! Zo kan ik me toch weer nuttig maken en mijn geloof met anderen delen. Dat zijn kostbare momenten in deze moeilijke tijd.”

Leuven, 2002 – “Lief dagboek, ik ben erachter gekomen dat er in Nederland geen Zusters van Don Bosco zijn, daarom ben ik nu in België. Hier is zuster Hilde de overste. Ik kon helaas niet terug naar Cremisan, omdat ik nu een verblijfsvergunning heb voor Europa. Daarom ben ik nu in België, zo kan ik toch bij de Zusters van Don Bosco zijn en mijn roeping volgen. Ik twijfel wel soms. Waarom doe ik dit? Was het niet beter geweest om in Israël te blijven waar het zo fijn en vertrouwd was? Toch voel ik telkens het diepe verlangen in mijn hart om Gods wil te volgen en die is sterker dan al mijn angst en onzekerheid. Ik besteed mijn tijd hier nuttig: ik mag Theologie studeren in Leuven en ik krijg taalonderwijs.”

Goor, 2003 – “Ik ben weer terug in Nederland! Met pijn in mijn hart heb ik besloten om geen Zuster van Don Bosco te worden. Toch ben ik ervan overtuigd dat dit de goede keuze is. Een onverwachte wending? Zeker, maar niet voor God. Hij heeft een plan met mijn leven en stap voor stap wordt duidelijk wat dat plan is. De spiritualiteit in België voelde voor mij zo anders dan wat ik had ervaren bij de zusters in Israël. Is het een cultuurshock? Misschien wel. De overste van de zusters in Cremisan zei altijd: ‘Als je vreugde in je hart voelt, ondanks alle omstandigheden, dan klopt je roeping. Als je die vreugde niet voelt, is het niet jouw plek.’ België was niet mijn plek. Ik voelde dat God een ander plan heeft voor mij, buiten het klooster.”

“Ik woon nu in Goor, het noorden van Nederland en ik volg de opleiding Sociaal Pedagogisch Werk. Ondertussen doe ik zoveel mogelijk pastoraal werk in mijn kerk. Er is hier een gemeenschap van christenen uit Irak, maar wij hebben geen eigen parochie of priester. Daarom huren we één keer per maand kerk in Borne en komt er een Iraakse priester om de eucharistie met ons te vieren. Ook binnen deze gemeenschap van christenen neigt mijn hart vooral weer naar de kinderen en jongeren. Ik geef hen catecheselessen en organiseer allerlei bijeenkomsten voor ze. Het voelt als de start van mijn nieuwe missie, samen met God.”

“Ondertussen blijft er één verlangen in mijn hart: ik wil graag trouwen en een gezin stichten, maar alleen met een man die God kent en Jezus volgt. Hoe kan ik anders met hem samenleven? Ik heb gebeden of God een gelovige, lieve man op mijn pad wil brengen en dat verlangen heb ik volledig in Zijn handen gelegd. En wat denk je? Ik heb Karim ontmoet in de kerk! Hij komt ook uit Irak. Ik ben wel meteen heel duidelijk geweest over mijn toekomst en mijn verlangen om samen te geloven."

"Voor mij is geloven hetzelfde als wat water is voor een vis: ik kan niet leven zonder God. In het huwelijk van mijn ouders heb ik gezien hoe belangrijk het is om samen Jezus te volgen. Karim denkt er precies hetzelfde over. Hij zei lachend: ‘Ik ontmoet liever iemand in het huis van onze lieve God, dan in een discotheek.’ Wat een nieuw hoofdstuk breekt er aan!”

Emmen, 2025 – “Karim en ik zijn alweer 19 jaar getrouwd. God heeft ons gezegend met vier prachtige kinderen en we wonen in Emmen, in het noorden van Nederland. Dit had ik twintig jaar geleden nooit kunnen bedenken! Toch heb ik Don Bosco nooit uit het zicht verloren en is hij altijd in mijn hart gebleven. Overal waar ik kom verzamel ik nu eenmaal jongeren om me heen, zo ben ik. Ik doe niets liever dan hen onderwijzen in het geloof, dus deed ik dat ook weer in de parochie hier in de buurt." 

"Toch wilde ik deze jongeren meer bieden dan alleen catecheselessen. Denk aan toneel, jongerenkampen, gewoon een échte beleving met elkaar. Toen heb ik contact gezocht met de Salesianen van Don Bosco in Assel. Lejo Webbers was daar toen coördinator en in 2015 mochten we voor het eerst een gratis jongerenweekend organiseren in Assel. Zo ontstond stichting Dream of Don Bosco: eerst als een klein toneelgroepje, geïnspireerd op Don Bosco’s droom die hij had als kind. Lejo en zijn vrouw Hannie hebben ons in die periode enorm geholpen om Dream of Don Bosco verder op te bouwen.”

“Nu geven we wekelijks online catecheselessen aan de kinderen en organiseren we een paar keer per jaar jongeren- en gezinskampen. Niet iedereen was blij met mijn initiatieven in de kerk, want onze pastoor vond dat ik te veel invloed had. Uiteindelijk verbrak hij het contact en beschuldigde hij mij onterecht van financiële misstanden. Dat deed erg veel pijn, maar ondanks dat bleef ik doorgaan, want ik voelde me gedragen door God." 

"Dream of Don Bosco is blijven groeien en onze community bestaat nu vooral uit christelijke jongeren en gezinnen met een Arabische achtergrond. Bij ons gaan ontmoeting en geloofsopbouw hand in hand. Bij Dream of Don Bosco vinden jongeren en gezinnen een warme Don Boscofamilie, iets wat velen missen omdat ze uit oorlogsgebieden komen en familieleden moesten achterlaten. Ze groeien op tussen twee culturen, met alle uitdagingen die daarbij horen. Met hun vragen kunnen ze bij ons terecht en wij helpen hen om goede christenen en goede burgers te zijn in deze maatschappij.” 

“Als ik terugkijk op alle grenzen die ik heb overgestoken, zowel geografisch als in mijn hart, besef ik hoezeer ik gegroeid ben. Als dochter, als echtgenote, als moeder, als zuster en als reiziger met een missie. Maar in de eerste plaats als kind van de God die mij overal doorheen heeft geholpen.”